Demirel Hukuk ve Danışmanlık – Av.Hacer Perihan DEMİREL

Vergi Hukuku

Vergi Hukukunun Konusu : Vergi hukuku temel itibariyle, devletin zorla aldığı kamu gelirlerinin (temelde vergilerin) alınması ile ilgili kural ve esasları inceleyen bir hukuk dalıdır.

Vergi                                      : Devletin ve yetkili diğer kamu kurumlarının egemenlik gücüne dayanarak, kamu hizmetlerinin gerektirdiği giderleri karşılamak (malî amaç) ve devletin yüklendiği sosyal, ekonomik vb. diğer görevleri gerçekleştirmek (malî olmayan amaç) üzere, herkesten (gerçek ve tüzel kişilerden), kural olarak malî gücüne göre, karşılıksız ve cebren aldığı para şeklindeki iktisadî unsurdur.

Vergiler esas itibariyle genel bütçede yer almaktadır (gelir vergisi, kurumlar vergisi, katma değer vergisi gibi). Ancak emlâk vergisi gibi belediyelerin tahsil ettiği vergiler de vardır. Bunun dışında belediyelerin aldığı vergiler Belediye Gelirleri Kanununda düzenlenmektedir (Çevre temizlik vergisi gibi).

Resim                                     : Bir iş ya da faaliyetin yapılmasına yetkili kuruluşlar tarafından izin verilmesi karşılığında gerçekleşen bir ödeme niteliğindedir. Bir karşılığının bulunması dolayısıyla harçlara benzer.

Harç                                       : Kamu hizmetlerinden yararlanmak üzere ödenen bedellerdir. Harçlar, esas itibariyle Harçlar Kanununda düzenlenmiştir. (Yargı harçları, noter, tapu, trafik, gemi harçları gibi). Belediye Gelirleri Kanununda düzenlenen, belediyelerin aldıkları harçlar da vardır. İşgal harcı, tatil günleri çalışma harcı, bina inşaat harcı gibi.

Vergi Mükellefi (yükümlü): Vergi kanunlarına göre kendisine vergi borcu terettüb eden gerçek ve tüzel kişidir.

Vergi Sorumlusu                  : Vergi yükümlüsünden farklı bir kavramdır. Vergi sorumluları asıl vergi yükümlüsü olmayıp yasa gereği onların yerine görev almaktadırlar. Vergi sorumlusu, kendisi gerçek yükümlü olmamasına rağmen, vergi kanunlarının emredici hükümleri dolayısıyla verginin vergi dairesine ödenmesi ve diğer bazı işlemleri yapması zorunluluğu olan kişilerdir.

Kanuni Temsilci                   : Vergi yükümlülerinin tüzel kişi ya da tüzel kişiliği bulunmayan oluşum olmaları durumu ile vergi yükümlüsü gerçek kişilerin küçük veya kısıtlı olmaları durumunda bunların vergileme ile ilgili görevleri temsilcileri tarafından yerine getirilecektir.

Vergiyi Doğuran Olay         : Vergilendirme, bir tarafında verginin alacaklısı olan devletin, diğer tarafında verginin borçlusu olan mükellef yani yükümlünün yer aldığı mali bir olaydır. Vergi Usul Kanunu (VUK)’nun 19. Maddesinde; “vergi alacağı, vergi kanunlarının vergiyi bağladıkları olayın vukuu (meydana gelmesi) veya hukuki durumun tekemmülü (tamamlanması) ile doğar” denilmektedir. Vergiyi doğuran olay hem vergilendirme işlemlerini başlatan süreci hem de mükellefiyeti başlatır.

Vergi Kanunlarımızda Vergiyi Doğuran Olay Örnekleri;

  • Gelir vergisinde gelirin elde edilmesi,
  • Kurumlar vergisinde kurum kazancının elde edilmesi,
  • Katma değer vergisinde mal teslimi ve hizmet ifasının gerçekleşmesi,
  • Gümrük vergilerinde bir malın gümrük bölgesine girmesi,
  • Veraset ve intikal vergisinde malların ölüm nedeniyle veya bağış yoluyla bir kişinin mülkiyetinden diğer bir kişinin mülkiyetine geçmesi bir başka ifadeyle bu yolarla intikal eden varlığa hukuken sahip olunması,
  • Damga vergisinde bir sözleşmenin imzalanması,
  • Özel tüketim vergisinde, mal teslimi veya ilk iktisap hallerinde malın teslimi veya ilk iktisabı,
  • Emlak vergisi açısından bir binaya, araziye veya arsaya sahip olunması hallerini vergiyi doğuran olay olarak tanımlamıştır.

Gelir elde etmeyen birinden gelir vergisi alınamayacağı için, arabası olmayan birinden de motorlu taşıtlar vergisi tahsil edilemez.

Vergiyi doğuran olay gerçekleşip vergilendirme işlemi yapılması üç aşamada gerçekleşmektedir:

  1. Kanunda tanımlanan soyut kuralın belirlenerek anlamlandırılması (soyut hukuk kuralı)
  2. Günlük hayatta gerçekleşen somut olayın belirlenmesi (somut maddi olay)
  3. Kanunlardaki soyut norm ile somut normun örtüştüğünün tespiti (tipiklik)

Vergiyi doğuran olay gerçekleştikten sonra vergi borcunun sona ermesine kadar sırasıyla geçmesi gereken dört aşama vardır.

Vergilendirme sürecinde 4-T olarak bilinen bu aşamalar şunlardır;

  1. Tarh Aşaması
  2. Tebliğ Aşaması
  3. Tahakkuk Aşaması
  4. Tahsil Aşaması

Bu konular hakkında ayrıntılı bilgiyi alabileceğiniz gibi sürecin doğru ve etkili bir şekilde yönetilebilmesi için hukuki danışmanlık almak önemlidir. Profesyonel destek, haklarınızın korunması ve sürecin en etkin şekilde yürütülmesi açısından büyük fayda sağlar.

Bizden Hukuki Destek Alabileceğiniz Vergi Dava Konuları:

  • Tarafınıza tebliğ edilen vergi / ceza ihbarnamelerinin iptali davaları,
  • Ödeme emrinin iptali davaları,
  • Haczin, e-haczin, ihtiyati haczin ve ihtiyati tahakkuk ile satış işleminin iptali davaları,
  • Özel esaslara (Kod’a) alma ve özel esaslardan genel esaslara geçirilme talebinin reddine ilişkin işlemlere dair iptal davaları,
  • Sermaye ve şahıs şirketlerinin kanuni temsilcileri ile ortakları adına düzenlenen ödeme emirleri ve haklarında tesis edilen haciz ve satış işlemlerinin iptali davaları,
  • Sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleme veya kullanma iddiasıyla yapılan katma değer vergisi başta olmak üzere kurumlar/gelir vergisi ile geçici vergiye ilişkin iptal davaları,
  • Defter ve/veya belgelerin incelemeye ibraz edilmemesi nedeniyle yapılan katma değer vergisi tarhiyatlarına ilişkin iptal davaları,
  • Araç veya taşınmaz alım satım faaliyeti nedeniyle vergi idarelerince tesis edilen mükellefiyetlerin ve yapılan tarhiyatlar ile kesilen cezaların iptali davaları,
  • İhtirazı kayıtla verilen beyannameler üzerine tahakkuk ettirilen vergi ve cezaların iptali davaları,
  • Düzeltme-şikâyet başvurusu üzerine tesis edilen ret veya zımni ret işlemlerine karşı açılacak iptal davaları olarak listelenmektedir.
Mesaj yaz
1
Yardıma ihtiyacın mı var?
Scan the code
Merhaba 👋
Yardımcı olabilir miyim?